Nederland heeft twee kerstdagen door een combinatie van oude christelijke en Germaanse tradities én een latere Nederlandse wettelijke keuze om beide dagen als feestdag te behouden. In de loop der eeuwen zijn oorspronkelijk veel meer kerstdagen afgeschaft, maar Eerste en Tweede Kerstdag bleven in Nederland officieel overeind.
Historische oorsprong
In de vroege christelijke tijd bestond er een hele kerstperiode van twaalf dagen tussen 25 december en 6 januari, waarbij elke dag een eigen religieuze betekenis had. Later bracht de kerk dit terug naar vier kerstdagen, met aparte invullingen voor elke dag, onder andere ter ere van heiligen zoals Sint Stefanus rond 26 december.
Van vier naar twee dagen
In 813 werd besloten de lange kersttijd terug te brengen tot vier officiële kerstdagen waarop niet gewerkt mocht worden. In de 18e eeuw schafte de Nederlandse overheid derde kerstdag (en eerder al vierde kerstdag) af, vooral om economische redenen, zodat er na twee dagen weer gewerkt kon worden.
Waarom Nederland ze behield
Veel landen hebben in de loop van de tijd extra kerstdagen laten verdwijnen, maar Nederland hield 26 december als officiële feestdag. In de Algemene termijnenwet van 1964 zijn zowel Eerste als Tweede Kerstdag expliciet vastgelegd als nationale feestdagen, waardoor de traditie is blijven bestaan.
Verschil met andere landen
Tweede Kerstdag als officiële vrije dag komt vooral voor in Europese landen met een historische katholieke of protestants-Europese traditie; buiten Europa kent men vaak maar één kerstdag. In Nederland heeft Tweede Kerstdag tegenwoordig minder een strikt religieus karakter en is het vooral een sociale en commerciële dag, met familiebezoek, tweede kerstdiners en vaak open winkels en woonboulevards.
Kern in één zin
Kort gezegd: Nederland heeft twee kerstdagen omdat een oude meerdaagse kersttraditie is teruggesnoeid tot twee dagen én omdat de Nederlandse wet er bewust voor gekozen heeft om beide dagen als officiële feestdag te behouden.